نقش و اهمیت اینترنت اشیاء در دنیای مدرن

اینترنت اشیاء (Internet of Things یا به اختصار IoT) به میلیاردها دستگاه فیزیکی در سراسر جهان گفته می‌شود که به اینترنت متصل هستند .

و اطلاعات را جمع‌آوری می‌کنند و با کاربر و سایر دستگاه‌های متصل به اشتراک می‌گذارند.

در دهه‌های اخیر، تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات به سرعت در حال تحول بوده و جهان را به یک فضای هوشمند تبدیل کرده است. یکی از اصطلاحات برجسته در این زمینه، “اینترنت اشیاء” (IoT) است که توسط اتصال دستگاه‌ها و اشیاء به اینترنت، امکان جمع‌آوری و به اشتراک گذاری داده‌ها را فراهم می‌کند. در این مقاله، به بررسی تعریف اینترنت اشیاء، کاربردهای آن و تأثیرات آن در جوامع مدرن میپردازیم.

اینترنت اشیاء چیست؟

 اینترنت اشیاء به مجموعه‌ای از دستگاه‌ها و اشیاء متصل به اینترنت اطلاق می‌شود که قادر به تبادل اطلاعات و اجرای عملیات هوشمندانه هستند. این اتصالات می‌توانند شامل هر چیز از یک سنسور کوچک تا یک خودرو یا یک دستگاه پزشکی پیشرفته باشد. هدف اصلی IoT، افزایش کارایی، کاهش هزینه‌ها و ایجاد امکانات جدید در زندگی روزمره است.

تاریخچه پیدایش اینترنت اشیاء:

تاریخچه IoT به سال‌های اواخر قرن بیستم باز می‌گردد. ایده اولیه IoT به نام “برانگیخته‌ها” (Enchanted Objects) از طریق نویسنده و فن‌آور جلال توقی به افق‌های جدیدی منتقل شد. اما مفهوم IoT به واقعیت تبدیل شد وقتی که قابلیت ارتباطی به اشیاء فیزیکی افزوده شد و امکان جمع‌آوری و انتقال داده‌ها از اشیاء به سرورها و برعکس فراهم شد.

نحوه کار اینترنت اشیاء:

1. سنسورها و دستگاه‌های اندازه‌گیری: اشیاء هوشمند با استفاده از سنسورها متنوع (از جمله دما، فشار، شتاب‌سنج، GPS و غیره) اطلاعات محیطی را اندازه‌گیری کرده و آنها را به دستگاه‌های مرکزی ارسال می‌کنند.
2. اتصال به اینترنت: این اشیاء از طریق اتصال به اینترنت، معمولاً از طریق فناوری‌های ارتباطی مانند Wi-Fi، بلوتوث، یا شبکه‌های سلولی، اطلاعات را به سرورهای مرکزی ارسال می‌کنند.
3. پردازش داده: داده‌های جمع‌آوری شده توسط این اشیاء توسط سرورهای مرکزی یا حتی درون دستگاه‌ها پردازش می‌شوند. این پردازش ممکن است شامل تحلیل داده، استخراج اطلاعات مهم، یا حتی تصمیم‌گیری خودکار باشد.
4. انتقال داده به دستگاه‌های مقصد: پس از پردازش، اطلاعات مورد نیاز به دستگاه‌های مقصد ارسال می‌شود. این دستگاه‌ها ممکن است دستگاه‌های هوشمند انسانی یا سایر اشیاء هوشمند باشند.
5. واکنش اشیاء: بر اساس اطلاعات دریافتی، اشیاء هوشمند می‌توانند واکنش‌های مختلفی از خود نشان دهند. از جمله ارسال دستورات به دستگاه‌های دیگر، اقدام به انجام وظایف خاص، یا حتی تصمیم‌گیری به صورت خودکار.

خطرات IoT:

1. مسائل امنیتی: با افزایش تعداد اشیاء هوشمند، افزایش خطرات امنیتی نیز رو به رشد است. اشیاء هوشمند ممکن است به عنوان نقاط ضعف برای حملات سایبری به سیستم‌ها مورد هدف قرار گیرند.
2. حفاظت حریم خصوصی: جمع‌آوری و انتقال داده‌های حساس از اشیاء می‌تواند به تهدید حریم خصوصی افراد منجر شود. بدون استانداردهای قوی برای حفاظت از اطلاعات شخصی، این امر می‌تواند به یک خطر جدی تبدیل شود.
3. اعتماد: اعتماد به اطلاعاتی که توسط اشیاء هوشمند ارسال می‌شود و همچنین به دستگاه‌هایی که تصمیمات خودکار انجام می‌دهند، می‌تواند یک چالش مهم باشد.
4. تبدیل به وسیله‌های حمله: اگر اشیاء هوشمند به درستی محافظت نشوند، ممکن است به عنوان ورودی‌های غیرمجاز به سیستم‌ها شناخته و به عنوان وسیله‌های حمله مورد استفاده قرار گیرند.

تاکید بر امنیت، حریم خصوصی، و استانداردهای مرتبط با IoT امری بسیار حیاتی است تا به اندازه کافی از این تکنولوژی پیشرفته بهره‌مند شد و در عین حال، مخاطرات آن کاهش یابد.

کاربرد اینترنت اشیاء:

• صنعت هوشمند: IoT در صنعت به بهبود کارایی و تصمیم‌گیری‌های هوشمند در زمینه‌های تولید و فرایندهای کسب و کار کمک می‌کند.
• شهر هوشمند: استفاده از IoT در شهرها، امکان بهبود مدیریت ترافیک، مصرف انرژی و سیستم‌های حمل و نقل را فراهم می‌کند.
• مراقبت بهداشتی: در حوزه بهداشت، دستگاه‌های پزشکی متصل به اینترنت می‌توانند به بهبود مراقبت‌های پزشکی و پیشگیری از بیماری‌ها کمک کنند.
• خانه هوشمند: اتصال دستگاه‌های خانگی به اینترنت، امکان کنترل هوشمند خانه را برای کاربران فراهم می‌کند.

نتیجه گیری:

اینترنت اشیاء نقش بسیار مهمی در تحولات فناوری اطلاعات و ارتباطات ایفا می‌کند. این فناوری نه تنها به بهبود کارایی و کاربردی‌تر شدن زندگی روزمره کمک می‌کند بلکه به ارتقاء سطح امنیت، کیفیت زندگی و مدیریت هوشمندانه منابع نیز اساسی می‌شود. با توسعه روزافزون IoT، آینده‌ای هوشمند و پیشرفته در انتظار جوامع جهان خواهد بود.

استفاده از فن آوری‌ های رایانه و دانستنیهای روز در زمینه علم نوین نانو، اینترنت اشیاء را به یک نمونه برتر از تکنولوژی پیشرو تبدیل کرده است. توسعه زیر ساخت فناوری در ایران به تقویت تولید داخلی و افزایش تنوع محصولات صنعتی و توسعه ی تولید و صنعت ایرانی کمک می‌کند.